Żywotnik zachodni 'Kraków'
Thuja occidentalis 'Kraków'
      (Olszanowski 2006)

Opis
Odmiana została wyselekcjonowana spośród siewek uzyskanych w 1992 r. z nasion żywotnika zachodniego (Thuja occidentalis) 'Globosa'. Charakteryzuje się karłowym wzrostem oraz kulistym, bardzo regularnym pokrojem. Barwa w trakcie wegetacji jest ciemnozielona, zimą łuski silnie brązowieją. Młode rośliny rosną początkowo jajowato, później stopniowo poszerzają się i są płasko kuliste. Specyficzne jest ułożenie pędów. Tworzą one lejkowate rozgałęzienia tak, że rośliny są dość luźne i „rozczochrane”. Końce pędów wygięte. Łuskowate liście typowe, jak u gatunku. Dotychczas nie stwierdzono, aby krzewy odmiany 'Kraków' zawiązywały szyszki. Okaz mateczny w wieku 14 lat ma wysokość 45 cm i średnicę 55 cm, jednakże był dwukrotnie przesadzany, co spowodowało zahamowania wzrostu. Krzewy są zupełnie mrozoodporne w warunkach klimatycznych południowo – zachodniej Polski (Zawada koło Opola). 'Kraków' wykazuje również bardzo dobrą odporność na suszę, przewyższając w tym względzie inne karłowe, kuliste odmiany żywotnika zachodniego.

Zastosowanie
Żywotnik zachodni 'Kraków' ma wszechstronne zastosowanie w nasadzeniach, szczególnie w założeniach geometrycznych. Nadaje się do tworzenia wszelkiego rodzaju kompozycji z innymi roślinami, zarówno iglastymi, liściastymi, jak i bylinami. Odmiana ta jest szczególnie przydatna tam, gdzie nie ma zbyt dużej powierzchni (np. przedogródki). Wysadzając 3 rośliny na 1m bieżący (czyli co 33 cm), można tworzyć z niej niskie, nie formowane, obwódkowe żywopłoty o wysokości 50 – 70cm, a rozrzedzając więźbę do 80 cm - luźne rytmiczne ciągi. Dzięki dużej odporności na suszę i niskie temperatury, bardzo dobrze nadaje się do obsadzania skrzynek balkonowych oraz donic na tarasach i patiach. Na małych przestrzeniach pokrytych korą, zrębkami, żwirem lub trawnikiem 'Kraków' może pełnić rolę samotnika. Ze względu na karłowy wzrost żywotnik zachodni 'Kraków', podobnie jak inne tego typu odmiany, powinien być stosowany w ogrodach przydomowych oraz na zamkniętych terenach zieleni (ogrodzone tereny wokół firm i instytucji). Nie nadaje się natomiast do nasadzeń na publicznych terenach zieleni typu otwartego (parki, zieleń osiedlowa), gdzie jak inne karłowe rośliny jest szczególnie narażony na niszczenie przez zwierzęta, wandali i zarastanie przez roślinność niepożądaną.

Żywotnik zachodni (Thuja occidentalis) 'Kraków' został opisany w pracy magisterskiej autora, pod kierunkiem dr hab. Piotra Murasa (Rozmnażanie wegetatywne i wzrost nowych odmian żywotnika zachodniego (Thuja occidentalis L.)) i  w dwumiesięczniku Szkółkarstwo 4/2007, a także w ofercie - cenniku drukowanym Szkółek wiosna i jesień 2008r.

Odmianę 'Kraków' żywotnika zachodniego (Thuja occidentalis) dedykuję pracownikom naukowym Katedry Roślin Ozdobnych, Wydziału Ogrodniczego, Akademii Rolniczej im. H. Kołłątaja w Krakowie, w szczególności dr hab. Piotrowi Murasowi z wdzięczności za wyniesioną naukę.

Mgr inż. Mariusz Olszanowski