Brzoza 'Hoseri' (Brzoza Hosera)

Betula 'Hoseri'

Brzoza 'Hoseri'

 

Brzoza 'Hoseri'     Brzoza 'Hoseri'     Brzoza 'Hoseri'     Brzoza 'Hoseri'     Brzoza 'Hoseri'     Brzoza 'Hoseri'     Brzoza 'Hoseri'

 

Odmiana pochodzenia mieszańcowego uzyskana przez Antoniego Wróblewskiego w 1929 r. w Ogrodach Kórnickich. Brzoza Hosera została wyselekcjonowana z populacji siewek północnoamerykańskiego gatunku Betula x coerulea, jednakże w jej powstaniu najprawdopodobniej brał udział jeszcze inny gatunek – brzoza żółta (Betula alleghaniensis – dawniej B. lutea). Świadczą o tym niektóre cechy - ciemna barwa kory i kształt liści, które sugerują właśnie większe podobieństwo do brzozy żółtej. Betula x coerulea, nie posiadająca oficjalnej polskiej nazwy, a w krajach anglojęzycznych określana jako Blue Birch (brzoza niebieska), ma korę nie ciemną, a białą, niekiedy zaróżowioną. Brzoza Hosera została wprowadzona do sprzedaży w macierzystych szkółkach w 1935 r. i oferowana była w Kórniku do 1939 r. Po wojnie nie zaginęła jak inne polskie przedwojenne odmiany, formalnie istniała w kolekcjach, jednak wypadła ze szkółkarskiej produkcji, z rzadka też była wspominana w publikacjach dendrologicznych. Lepsze czasy nadeszły dopiero w latach 90 – tych XX w., gdyż zaczęła się pojawiać w ofertach szkółek. Obecnie jednak znów mamy do czynienia z niewiadomych przyczyn ze spadkiem zainteresowania tą brzozą.

 

Antoni Wróblewski swoją odmianę nazwał na cześć Piotra Ferdynanda Hosera II (1857 - 1939) - jednego z najwybitniejszych szkółkarzy – ogrodników przedwojennej Polski. Młody inżynier Piotr II początkowo kierował działem szkółkarskim w rodzinnej firmie Bracia Hoser, mieszczącej się w Warszawie. W 1896 r. założył w Żbikowie koło Pruszkowa na powierzchni 57 ha własne gospodarstwo szkółkarskie. Szkółki Żbikowskie ówcześnie były najnowocześniejszym tego typu zakładem na ziemiach polskich, co jednak najważniejsze – funkcjonują do dnia dzisiejszego, pozostając w rękach rodziny Hoserów. Piotr Hoser oprócz dokonań w typowej działalności produkcyjnej miał spory dorobek naukowy – był inicjatorem powstania oraz wieloletnim wykładowcą Wydziału Ogrodniczego SGGW. Za swe zasługi na uczelni otrzymał tytuł doktora honoris causa. Kształcił też praktykantów w swoich szkółkach, jednym z nich, w latach 1900 - 1903 był właśnie Antoni Wróblewski. Wróblewski utrzymywał przyjacielskie stosunki ze swym nauczycielem praktycznie przez całe życie, często konsultując własne naukowe prace.

 

Brzoza Hosera jest drzewem osiągającym kilkanaście metrów wysokości, a więc jak na brzozę raczej niewiele, choć w młodości rośnie bardzo silnie. Korona ma kształt stożkowy i jest gęsta, w starszym wieku górna część może się zaokrąglać, a całość zmieniać kształt na jajowaty. Najbardziej charakterystycznymi cechami tej odmiany są liście i kora. Liście o kształcie wąskojajowatym osiągają długość do 14-15 cm i należą do największych wśród wszystkich taksonów brzóz (porównywalne wielkościowo są u brzozy Maksymowicza). Ich barwa jest zielona, jesienią przybiera przyjemny żółty kolor. Kora barwy brunatno-wiśniowej w młodości upstrzona jest jaśniejszymi cętkami (kremowymi lub szaro-żółtymi), w starszym wieku plamki zanikają, a powstają złuszczenia. Całość sprawia oryginalne, dość egzotyczne wrażenie, można by rzec: brzoza - jak nie brzoza.

Pierwszy (bardzo skrupulatny!), sporządzony przez Antoniego Wróblewskiego opis odmiany brzmiał:

„Drzewo o korze na pniu brunatno-wiśniowej, jak u B. lutea; pędy młode owłosione, później nagie; liście na długopędach sercowate, wybitnie wydłużone, 10-14 cm długie 6-8 cm szerokie, o 10-12 parach nerwów, brzegiem klapowane i nierówno ząbkowane, wierzchem zupełnie nagie, spodem o owłosionych nerwach”

 

Brzoza Hosera rośnie zdrowo i nie zapada na choroby grzybowe. Jeśli chodzi o szkodniki owadzie, to niekiedy dochodzi do minowania liści, ale nigdy nie jest to zjawisko powszechne, obniżające wartość dekoracyjną drzew. Odmiana ta wymaga stanowisk słonecznych, choć lekkie boczne ocienienie znosi dobrze. Wykazuje pełną mrozoodporność. Co do gleby, jest wybredniejsza od naszej krajowej brzozy brodawkowatej – woli ziemie żyźniejsze i o przynajmniej przeciętnym uwilgotnieniu. Na glebach suchych w upalne lata liście bywają przypalane i przedwcześnie zrzucane.

 

Brzoza Hosera może mieć szerokie zastosowanie na terenach zieleni różnego typu. Nadaje się do wykorzystania w parkach, na terenach miejskich i osiedlowych oraz w średnich i dużych ogrodach przydomowych. Należy jedynie pamiętać, że odmiana ta jest dedykowana wybitnie dla środowiska zurbanizowanego – ze względu na obcy wygląd i pochodzenie nie należy stosować jej w krajobrazie otwartym. Brzoza Hosera ładnie prezentuje się sadzona zarówno pojedynczo, jak i w grupach. Może pełnić rolę drzewa alejowego, z tym że odnosi się to bardziej do ścieżek parkowych, spacerowych lub rowerowych niż dróg komunikacji samochodowej. Powodem jest wrażliwość brzóz na zasolenie gleby, oczywiście jeśli pasy zieleni wzdłuż dróg są odpowiednio szerokie – problem nie występuje. Osobiście mam nadzieję, że brzoza Hosera wróci do łask projektantów na fali widocznej już na zachodzie mody na „zieleń w kolorze zielonym”. Jest tego warta – może nie wnosi jak brzozy białokore poczucia swojskości, ale za to dodaje elegancji i oryginalności wszędzie tam gdzie zieleń ma być ekskluzywna. W mojej ocenie jest najpiękniejszą brzozą o ciemnej korze i jedną z najciekawszych brzóz w ogóle.

 


Autor:

Mariusz Olszanowski


 

Zainteresowała Cię brzoza 'Hoseri'?

Sprawdź dostępność w Katalogu roślin:

Drzewa liściaste z upraw gruntowych   Zobacz »

Drzewa liściaste w pojemnikach   Zobacz »